Kürdistan halkının özgürlük mücadelesinin efsane ismi İdris Barzani’nin vefatının üzerinden 36 yıl geçti
Başkan Mesud Barzani, 'Barzani ve Kürt Kurtuluş Hareketi' isimli kitabında İdris Barzani için “Kak İdris çok büyük bir insandı. Büyüklüğü anlayış ve olgunluğunda geliyordu, bu özellikler onu daha naif biri yapıyordu” ifadelerini kullanmıştı.
1944 yılının Mart ayında Barzan bölgesinde dünyaya gelen İdris Barzani 2 yaşındayken, babası Mele Mustafa Barzani, Kürdistan Cumhuriyeti’nin kuruluşunda yer almak için Mahabad’a doğru yol aldı.
6 yaşındayken Kerbela’da eğitim hayatına başlayan İdris Barzani, Irak Krallığının yıkılmasının ardından Abdulkerim Kasım liderliğinde cumhuriyetin ilan edildiği 1958 yılına kadar babasını görmedi. Mele Mustafa Barzani, Irak’ta şartların değişmesiyle Sovyetler’den Bağdat’a dönünce çocukluğu Irak’ın güneyinde sürgünde geçen İdris Barzani babasına kavuştu.
Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) arşivlerine göre, Mele Mustafa Barzani’nin Sovyetler’den dönmesi ve 1961’deki Eylül Devrimi’nin başlamasından sonra İdris Barzani, devrim çizgisiyle ilişki kuran ilk Peşmerge’ydi ve silahını alarak Peşmergelerin cephe cephe başarı sağladığı devrim destanına katıldı.
İdris Barzani, devrim sürecinde büyük başarılar elde etti. 1966 yılının Mayıs ayında başlayan Hindiren Dağı Destanı, Peşmerge güçlerinin Irak ordusunun alay ve taburlarına karşı büyük başarılar elde ettiği devrimlerden biridir.
9 yıllık Peşmergelik ve Eylül Devrimi’ne katılımı sonrasında İdris Barzani, 1970 yılının Haziran ayında KDP’nin 8. Kongresi’nde ilk defa KDP Merkez Komitesi üyesi oldu.
İdris Barzani, ulusal kurtuluş hareketleri tarihinde barışçıl ve uzlaştırmacı kişiliğiyle ön plana çıktı ve bu yönüyle anılır oldu. İdris Barzani, sadece silahlı mücadelede değil, siyasi alanda da kendini olabildiğince hissettirebilen biriydi. Irak ve Kürdistan siyasi arenalarında aklıselim tutumuyla farkını ortaya koyuyordu.
1979 yılında bölge, büyük değişimlere gebeydi. İran’da Şah rejimi devrilip İslam Cumhuriyetinin temelleri atılırken, Irak’ta Baasçılar, iktidar üzerindeki etkinliklerini artırıyordu. Irak rejimi, büyük bir savaşın geleceğini bildiği için tedbirlerini alırken Kürtler üzerindeki baskılarını da artırıyordu.
İran-Irak savaşının patlak vermesiyle birlikte Irak rejiminin Kürtler arasında çatışma çıkarma çabalarının neticeye ulaşmamasında İdris Barzani’nin büyük payı vardı.
Hastalığının ağırlaşmasının ardından 31 Ocak 1987 yılında Urmiye’ye bağlı Silwana kentinde hayatını kaybeden İdris Barzani, Şino Mezarlığı’nda babası Mele Mustafa Barzani’nin yanına defnedildi. 1991 yılındaki Kürdistan ayaklanması (Raperin) sonrasında Mele Mustafa ve İdris Barzani’nin mezarları Silwana’dan alınarak Kürdistan’ın Barzan köyüne defnedildi.
