İsmail Beşikci: Rovîyê Xasûk

Rovîyê Xasûk

İskan Tolun’un Kürdçe çocuk kitabı yayımlandı.İskan Tolun, Rovîyê Xasûk, Peyvên Felsefî û Çîrok, Babıali Kitaplığı, Ozan Yayıncılık, Ocak 2023 , 78 s.

İsmail Beşikci

30.03.2023, Per | 09:39

Rovîyê Xasûk
Makaleyi Paylaş

İskan Tolun (d. 1966,  Teherî,  Beşiri/Batman), Ezidi bir Kürd. Yoksul bir çiftçi ailesinin oğlu. Mîhemetkê Rêzigundî bavik’ine mensup. İlkokulu bitirdikten sonra, çocuk yaşta hayata atılıyor. Adana, Mersin, İstanbul gibi metropollerde inşaat işçiliği, garsonluk gibi çeşitli işlerde çalışıyor.

1985’den beri Almanya’da yaşıyor. Alman vatandaşı. Almanya’da bazı firmalarda işçi, bazı firmalarda şoförlük gibi işlerde çalışmış. Kaynakçılığı öğrenip taşeron bir firmada demir-döküm işlerinde ter dökmüş.  Ailesinin hastalanması üzerine, bu hastalıklarla ilgilenmek için işi bırakmak zorunda kalmış. Kitap okuyan, aynı zamanda yazan  bir kişi. Zamanla yazı hayatında gelişmeler  gösteriyor.

İskan Tolun, bugüne kadar dokuz roman yayımlamıştır. (x) Yazar, yayıncı Ragıp Zarakolu İskan Tolun’u ‘anlatı ustası ‘ kavramıyla değerlendiriyor.

                                                 ***

Rovîyê Xasûk kitabının girişinde Yaşar Kemal’in, ‘İnsan, evrende, gölgesinin kapladığı yer kadar değil, yüreği kadar yer kaplar’ sözü yer alıyor.

Kitapta  Önsözden sonra  Başlangıç ve Doğa isimli hikayeler yer almaktadır. Doğa isimli masalın ana konusu  özellikle Hakkari  kırsalında yetişen ters laledir. Ondan sonra, kitapta,  bir kedinin konu edildiği Dünya Güzeli isimli bir masal yer almaktadır. İhtiyar Ana ve Onun Oğlu, geleneksel toplumda ana-oğul ilişkilerini konu etmektedir.

Kitapta, kuşların dilinden anlayan, kuşlarla konuştuğu vurgulanan Mukus’lu  Feqîyê Teyran (1590-1660)’la ilgili bir masal da vardır.

Kürdlerin Homeros’u olarak sözü edilen Serhat’lı, Êvdalê Zeynikê (1800-1913) konulu masal  dengbejliği konu edinmektedir.

Yavru Kuş, İhtiyar Aslan ve Kedi,  Kurnaz Tilki, Tilki ve Yılan,  Bitlis’li Öküz, kitapta yer alan diğer masallardır.

Kitabı sonunda sonsöz isimli küçük bir bölüm daha vardır.

Rovîyê Xasûk çocuk kitabında, resimler ve fotoğraflar da yer almaktadır.

                                                     ***

Kürd yazarların yazılarını  Kürdçe yazmaya gayret etmeleri,  düşüncelerini Kürdçe açıklamaya özen göstermeleri önemlidir. Kürd okurların da Kürdçe okuma çabası içinde olmaları sağlıklı bir gelişmeye işaret eder. Her iki tutum da Kürdlerin geleceği açısından yaşamsaldır. Sağlıklı bir gelişme ancak anadille olur.

                                            ***

Hatırlayalım, Cumhuriyet’ten beri, devletin Kürdlerle ilgili en önemli politikası asimilasyondu. Kürdlerin Türklüğe asimilasyonu. Kürdçe’nin unutturulması, Kürdler arasında Türkçe’nin egemen kılınması, devletin sistematik ve kararlı bir şekilde yaşama geçirmeye, uygulamaya  çalıştığı bir politikaydı. Kürd bölgelerinde, ilkokul  eğitiminin ana amacı buydu. Öğretmenlere, ‘onlara Türk olduklarını öğretin, Müslüman olduklarını  öğretin, yeter …’ deniyordu.  Ondan sonra, Ortaokul ve Lise eğitimi  de, bu amacı gerçekleştirmek doğrultusunda planlanıyordu.

Evlerin, köylerin yakılması-yıkılması, bazı kişilerin, ailelerin sürgün edilmesi, kitlesel sürgünlerin gerçekleştirilmesi, Kürdlerden göçertilen alanlara, Balkanlardan, Kafkaslardan göçertilen Türklerin, Karadeniz’den göçertilen Lazların yerleştirilmesi önemli uygulamalardı.

Orta Anadolu ve Batı Anadolu’ya sürgün edilen Kürdlerin, bazı alanlarda nüfusun yüzde 5’ini, bazı alanlarda yüzde 10’unu geçmeyecek şekilde dağıtılması, Kürd bireylerin, hatta aile  üyelerinin birbirlerinden tecrid edilmesi, harekat sırasında anası-babası, kardeşleri öldürülmüş, katledilmiş çocukların subay ailelerinin evlerine hizmetçi diye yerleştirilmesi, harekattan sonra kızların toplanması ve özel olarak eğitilmesi, Kürd-Türk evliliklerinin teşviki, Kürdçe konuşanlardan para cezası alınması vs. bu esas amaca ulaşmak içindi. Şu habere bakalım: ‘Türkçe konuşmayanlara yüz lira para cezası verilecek. Tahsil edilen para cezasının yarısı ihbar edenlere ödenecek’  (Haber Gazetesi, 7 İkinci Kanun 1938)

1927’de kurulan Birinci Genel Müfettişlikten sonra, 1934’de İkinci Genel Müfettişlik Trakya’da kuruldu. İkinci Genel Müfettişlik, Trakya’daki şehirlere sürgün edilen Kürdlerin bölgeye intibakının sağlanması amacıyla kuruldu.

1937-1938 yıllarında bir memurun, örneğin bir öğretmenin maaşının 25-30 lira olduğu düşünülürse bu para cezasının büyük bir gelir kaynağı olduğu söylenebilir. Bunun toplumda nifak tohumları eken, çatışma, çekişme yaratan bir tutum olduğu açıktır.

                                                   ***

Burada, üç mektuptan söz etmek gereğini duyuyorum.

Bir. Dr. Mehmet Şükrü Sekban (1881-1940), Cumhuriyet’in ilanından bir ay 15 gün önce,  Mustafa Kemal’e, Beyrut’tan, 14 Eylül 1923 tarihli  bir  mektup gönderiyor.

İki. Celadet Âli Bedirxan’ın, (1893-1951) Cumhuriyet’in Onuncu Yılı kutlamalarından sonra,  8 Kanunusani 1933’de,  Mustafa Kemal’e gönderdiği mektup

Bu mektuplarda dönemin aydınları, Kürdlerin haklarından ve  özgürlüklerinden söz ediyor, Kürd milleti için isteklerinin dile getiriyorlar.

Üç. Başbakan İsmet İnönü, Kıbrıs sorunu ile ilgili olarak, 4 Şubat 1964’de New York Times Gazetesi’ne bir röportaj veriyor. O röportajda Kıbrıs sorununun çözümü için federasyon  önerdiğini vurguluyor.  Bunun üzerine, ABD’de sürgün yaşayan Mustafa Remzi Bucak (1912-1985),  Başbakan İsmet İnönü’ye,  3 Ocak 1965 tarihli bir mektup gönderiyor. Bu mektupta Mustafa Remzi Bucak, Başbakan İsmet İnönü’ye ‘Kıbrıs’ta 80 bin Türk için istediğiniz federasyonu, Türkiye’de 8 milyondan fazla bir nüfusa sahip olan Kürdler için de düşünür müsünüz?’ diyor. (xx)

Bu mektuplar şüphesiz Türk basınında yer almıyor. Bu mektuplara doğal olarak yazılı cevaplar verilmiyor. Bu mektuplara, savaş uçaklarıyla yapılan bombardımanlarla, tanklar, toplar, mayınlarla, evlerin-köylerin yakılıp yıkılmasıyla, kitlesel sürgünlerle  Türkiye-İran, Türkiye-Irak, Türkiye- Suriye sınırlarında, dikenli tellerle, mayın tarlalarıyla, gözetleme kuleleriyle, uçaklarla, blok duvarlarla  Kürdlerin birbirlerinden tecrid edilmesiyle, tecridin derinleştirilmesiyle  vs. cevap veriliyor. Bu, asimilasyonun zoraki bir şekilde, şiddete dayalı bir şekilde sürdürüleceği, asimilasyonu kabul etmeyenlerin  imha edileceği anlamına gelmektedir.

Bu konuda yapılan katliamların,  bu çerçevede gündeme gelen ve gerçekleştirilen operasyonların suç sayılmayacağına  dair bir kanundan da söz etmek gerekir. İsyan Bölgesinde İşlenen Ef’al’in (fiillerin) Suç Sayılmayacağı Hakkında, 1850 numaralı ve 31 Temmuz 1931 tarihli Kanun

                                               ***

Bütün bunlar, devletin bu konuda çok yoğun bir bilince sahip olduğunu göstermektedir. Bu politika ve uygulama doğrultusunda  Türkçe yoğun bir şekilde desteklenmiş, teşvik edilmiş, Kürdçe yoğun bir şekilde baskı altına alınmış, yok edilmeye gayret edilmiştir.  Çünkü, anadil Kürdçe yok edildikten,  bölgede,  Türkçe egemen kılındıktan  sonra geriye hiçbir ciddi sorunun  kalmayacağı hesaplanıyordu.

                                             ***

Devletin bu yoğun dil bilincine karşı, Kürdlerde sağlıklı bir dil bilincinin geliştiği söylenemez. Özellikle sol enternasyonalist ve ümmetçi enternasyonalist Kürdlerde, Kürd siyasal akımlarında bu bilincin hiç gelişmediği bile söylenebilir. Bu bilincin medrese eğitimi almış  bazı Kürdlerde geliştiğine işaret etmek gerekir.  3 Mart 1924’de  Medreselerin kapatılması, kanımca, medreselerdeki eğitimin Kürdçe olmasındandır. 1 Kasım 1928 Harf İnkılabı Kürdlerin geçmişiyle bağının koparılmasında etkili olmuştur.

Medreselerin kapatılması, Harf İnkılabı gibi olgular Türk toplumu bakımından ve Kürd toplumu bakımından aynı değere sahip değildir. Bu olguları, Türk toplumu açısından ve Kürd toplumu açısından ayrı ayrı incelemek gerekir.

 

(x) Gerçek Hikayeler ve 444 Kitabın Özeti

Remzi’nin Çilesi Ölümle Biter

Remzi’nin Çilesi Ölümle Biter 2 Girdap

Remzi’nin Çilesi Ölümle Biter 3 İsyan

Remzi’nin Çilesi Ölümle Birer 4  Diaspora

Üç Kafadar

İbret Ulu Tanrım

Cenk İstanbul’da

Üç Kafadarın Dönüşü

Kitaplar,  Babıali Kitaplığı, Ozan Yayıncılık tarafından basılmaktadır.

İlk kitap 2016,  son kitap Şubat 2022 tarihlidir. İbret Ulu Tanrım kitabı Almanca olarak da yayımlanmıştır.

(xx) Bu mektuplar için bk.

Dr. Mehmet Şükrü Sekban’ın Mustafa Kemal’e Mektubu, ‘Kürtler Türklerden Ne İstiyorlar?’  Hazırlayan:  Hüseyin Siyabend Aytemur, Hivda İletişim,  İstanbul 2021

Celadet  Âli Bedirxan, Bir Kürt Aydınının Mustafa Kemal’e Mektubu, Yayına  Hazırlayan Mustafa Aydoğan,  Doz Yayınları, İstanbul, 2010

Mustafa Remzi Bucak, Bir Kürt Aydınının İsmet İnönü’ye Mektubu,  Doz Yayınevi, Kasım 1991 Yukarıda sözü edilen 1850 numaralı ve 20 Temmuz 1931 tarihli Kanun Mustafa Remzi Bucak’ın  bu mektubu içinde yer almaktadır.

Mustafa Remzi Bucak, 1950’lerde milletvekilidir. Sürgün hayatında başka mektuplar da yazıyor.

Maliye Bakanı  Ekrem Alican’a yazdığı 10 Haziran 1960 tarihli mektup

Yeni Türkiye Partisi Başkanı Yusuf Azizoğlu’na yazdığı 30 Ağustos 1961 tarihli mektup

Cumhuriyet Gazetesi Yazı İşleri Müdürlüğü’ne yazdığı 28 Eylül 1964 tarihli mektup

Başbakan Suat Hayri Ürgüplü’ye yazdığı 23 Şubat 1965 tarihli mektup …

Bu mektuplarda, Kürd haklarından ve özgürlüklerinden söz edilmekte, devletin Kürdlere uyguladığı asimilasyon  politikası eleştirilmektedir.

Bu mektuplar Türk basınında yer almıyor. Bu mektuplara cevap verilmiyor.

 

 

 

 

 

 

Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Nerina Azad'ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Bu makale toplam: 5012 kişi tarafından görüldü.
Son Güncellenme:07:06:02
Bu gönderiye hiç yorum yapılmamış! İlk yorum yapan kişi olmak ister misin?
Nerina Azad

İsmail Beşikci

Yazarın Önceki Yazıları

Üç Kitap Hazro Beyleri Simurglar Mehmet Bayrak’ın Kürt Kimliği Mücadelesi Şeyh Said Direnişi İle İlgili İki Kitap Diyarbakır Kitap Fuarı 2023 Ermeni ve Rum Mallarının Türkleştirilmesi Ehmedê Xanî’nin Hatırası Üzerine Abdurrahman Önen-Erdnîgarîya Kurdistanê Kürtler ve Güller Cilt 3 ‘49’lar’, ‘55’ler’, ‘23’ler’ … 'Yaşamın Kıyısında' Behdinan, Barzan, Milli Lider Suyu Arayan Halklar Aşiretten Ulusallığa Doğru Kürtler(II) Suyu Arayan Halklar Aşiretten Ulusallığa Doğru Kürtler Yüzüncü Yılında Lozan Antlaşması Son Kız ‘Deniz’in Ütopyası’ Üzerine Rudaw TV Stockholm Kürd Sürgün Müzesi Üzerine Düşünceler Lozan Konferansı, Kürdler ve Kürdistan II Lozan Konferansı, Kürdler ve Kürdistan Diaspora Kürdleri Mele Mıstefa Barzani Ulusal Müzesi Barzani ve Kürt Ulusal Özgürlük Hareketi III Kendi Kendini Yönetme Hakkı ‘Ayrılıkçı Yazılar’ Peywend Yayınları Duhok Üniversitesi’nin 30. Yılı Ahamenişlerden İran İslam Cumhuriyeti’ne II Kürtçülük Ahamenişlerden İran İslam Cumhuriyeti’ne Kürd Aydınları II Bedirhan Epözdemir’in Anıları Seyidlik-Şeriflik Kürdizade Ahmed Ramiz Medreseler-Üniversiteler Medya Kitabevi Birleşmiş Milletler ve Kürdler Mülteci Yaşamlar Öncü Bir Kürt Aydını 59 Yıl Sonra Şemdinli Kemalizm Ve Kürd Ulusal Sorunu III Ortadoğu Bir Ailenin Son 200 Yıllık Tarihi Tarih Okumaları, Kürdlerin Hikayesi Hewler’de, Soran’da ve Cambridge Koleji’nde Konferans Theodor Herzl Bize Ne Anlatıyor? Aforizmalar Son Yolcu Irkçılık Hakkında … Aydınlar Hakkında… Latife Fegan’ın Anıları Adil Yargılama/Yargılanma Mümkün mü? Kürd Aydınları İlim-Bilim Kürdçe Derslerinin Önemi Yaş 83…* Mezopotamya Uygarlığında Hakkari Kemalizm Ve Kürd Ulusal Sorunu - II Bediüzzaman’ın Hançeri Doğu-Güneydoğu Dernekleri Platformu* Destar Kitap-Kafe Kürdistan’ın Güney'ine Seyahat Kürd Tarihinin Yazılı Ana Kaynakları Bingöl-Van Gezi İzlenimleri Göbekli Tepe Hakkında… Güvenlik Munzur Çem’in Anıları Derve Cendere II Saatin İçindeki Sır Mehmet Öncü Kitapları Zarema, Yahudi Devleti Juli’nin Sesi ‘Ateşte Doğanlar’ Kadri Hoca… Kürt Hâkim Alevilik Üzerine II ‘Aleviler ve Sosyalistler’ Kitabı Üzerine Uygur Türkleri Başkanlık Seçimleri, ABD Üniversite Raporu OFra Bengio’nun Kürd Liderlere Eleştirisi Dr. Said Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde Maaş Sorunu… Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde PKK-Haşdi Şabi İşbirliği Ama Onlar Kardeştiler… Mustafa Suphi ‘Kürdistan Ortadoğu’nun Polonya’sıdır’ İSkan Tolun II Kürt Dil Hareketi (Harekata Zımanê Kurdî) II ‘Doğumun Ölümü’ Kürt Dil Hareketi (Hereketa Zimanê Kurdî) Kürdistan Bayrağı’nın ve KDP Binasının Yakılması Üzerine… Ermeniler, Kürdler, Azeriler Devrimci Doğu Kültür Ocakları Eylül 2020 Kürdler-Kürdistan Bir AİHM Başkanı Halepçe arşivlerinin yakılması ve KDP’ye saldırı Devran İskan Tolun Woodrow Wilson Harf Devrimi’nin Kürdler İçin Anlamı Mehmet Elbistan Kürtler, Şehir Şehirlileşme ‘Kürt Çalışmaları…’ Zini Gediği Katliamı Kürd Tarihini Kürdlerin Yazması… ‘Kürtlerin Kürt Olmama Hakkı’ II ’Kürtlerin Kürt Olmama Hakkı’ Değinmeler-2 Irkçılık Üzerine Seyid Ahmed Cebari Şengal, Afrin Mustafa Selîmî Kemalizm ve Kürd Ulusal Sorunu Orhan Kotan’ın Şiiri Leylan - II Kürt Meselesiyle İlgili Bir Projen Var mı? Leylan Xwebûn Orta Karadeniz’de Etnisite İlişkileri Alevilik Üzerine… Güvenli Bölge Duvarımızı Yapamadık… Doktor Said Alevilik ve Tarihi Bitlis ve Ahalisi 1916 Kürd Tehciri Bir Diplomatın Anıları Xızır Nasıl Ali Oldu? Kürd Tarihi Üzerine Gözlemler Adıyla Çağırmak Kürdistan’ın Güneyinde Soykırım Kürdlerin Tarihi Milliyetçilik Üzerine Hong Kong, Kürdistan ‘Kürtlerle Türkler’ Ortadoğu’da Devletlerin Kurulması Abdurrahman Qassemlu’nun Katledilmesinin 30. Yıldönümü Üniversitenin Bilim Anlayışında Temel Sorunlar Cumhuriyet, 19 Mayıs 2019 'Özgürlük İçin Sanat' Helsinki’de Sosyal Forum Teknoloji, Bilim, Eğitim Milletler Cemiyeti Döneminde Kürdler/Kürdistan Hewler - Duhok - Zaho Bir Tartışma Üzerine… Dönemin Romanları Eleştirilerin İzinde Rêya Heqîyê (Alevilik) ABD Ziyareti - IV ABD Ziyareti - III ABD Ziyareti - II ABD Ziyareti - I Berlin’de Dersim 37-38 Paneli Başur’da Siyaset Duhok-Hewlêr Gezisi Kürdçe Yasaklarının İşlevi ‘Aleviliğin Doğuşu’ II ‘Kimliksiz Çığlıklar’ Türkiye’de Adalet Arayışları 'Aleviliğin Doğuşu' Kürdlere Soykırım… Moskova’da Kürd Konferansı Cevat Geray’a Sevgi… Bilim Ahlakı Mahallenin Arkadaşları Selahattin Demirtaş’ın Şarkısı Canip Yıldırım Kütüphanesi Devşirmeler ve Devletsizler Dağ Kavmi - II Adaylar… Dağ Kavmi -I Geleceğini Belirleme Hakkı ve Kürdler Farhad Daftary, Şiilik Alevilik Şiizm ‘Türklük Sözleşmesi’ Timure Halil Hakkında … Düşmanlarını Sevindiren Bir Halk… Celal Talabani... Kürdler Zoru Başardı… Bağımsızlık... Güvenlik... Domino Etkisi Referandum-Bağımsızlık Tartışmaları Danimarka Seyahati Sekesûr’da Kürd-Alevi Soykırımı İnsanlık Araştırmaları Merkezi Fahriye Adsay’ın Eleştirileri Üzerine… Bir Kürd... İki Kürd... Üç Kürd Yezda... Ermeniler, Kürdler… Yeni Bir KDP Kurma Çalışmaları Hasta Adam Avustralya Gezisi Hayatımdan Kesitler Birey Toplum İlişkileri Peşmergelik Yüce Bir Değerdir Kaderine Küsmek Kürd Halkının, Kürdistan’ın Başı Sağolsun… Kürdistan’ın Hayırlı Evladı Doktor Said Suriyeli Mülteciler Parlamento Milli Düşünce Sempozyumu Desmond Fernandes Kürtlerin Bulunduğu Ülkeler Bölünemez!... Kürtler Ne İstiyor? Eşkiya 28 Devlet Bağımsız Kürdistan’ı Tanımayacak... Devlet, İslam, Kürdler ve Darbe Pencinarîler II Pencinarîler I Azim... 'Afrika Edebiyatı' Üzerine… Yaresan (Ehl-i Hak) Rêya Heqîyê, Ezdan Zağros’un Ötesine… Süleymaniye Merkez Güvenlik Karargahı 'Peçar Tenkil Harekatı/1927' Üzerine Birkaç Söz İttifaklar Mahmut Yeşil’e Sevgi… Tunceli Kanunu, Getirdiği Esaslar ve Devletin Asimilasyon Planları Yakındoğu’nun İmhası ve Pontus Sorunu Keşiş’in Torunları Dersimli Ermeniler Anlıyorum Ama Konuşamıyorum 1128 Akademisyen Yaşar Kaya Alevilik... Elveda Güzel Vatanım Alevilerin Kitabı Uluslararası Barışı Kurma Çabaları, Kürdler/Kürdistan III Uluslararası Barışı Kurma Çabaları, Kürdler/Kürdistan II Uluslararası Barışı Kurma Çabaları, Kürdler/Kürdistan (I) Komkurd-An Nelson Mandela - Aziz Sancar Barış, Yüzleşme, Müzakere İBV Hewler Temsilciliği 558. Oturma Şengal’i Ziyaret Şengal TBMM Kürdlerde/Kürdistan’da Ana Sorun Özyönetim Üzerine... Norveç Seyahati Alaine Tuoraine’e Eleştiri Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde Yönetim Zaafları Güneşin Krallığı Keyakisar Barzani bir dönem daha görevde kalmalıdır Temel şart Kürdistan Ordusu! Girê Spî'nin Kurtarılması... Üniversitenin Ana Sorunu Mardin: Hüzünlü Kent Alevilik-Müslümanlık Osmanlılar ve Acemler Arasında Kürdler İslam’ın barış, huzur, adalet ve eşitlik anlayışı Kerbela’da son buldu Kürd Kültürü Neden Yağmalanıyor? Kürd Êzidîlerin Azizesi 'Begê' İki Olay Üzerine Düşünceler Barış ve Çözüm Süreci - III Eleştiriler Ev Jin û Mêrê bi Maskê Barış ve Çözüm Süreci - II Murat Bozlak’a sevgiler... Barış ve Çözüm Süreci… Rejim, İslamileşme, Kürdler/Kürdistan Alman Şarkiyatçı Dr. Friç Soykırımlar ve Devletsiz Halklar IŞİD’in Zuhuru Şeyh Ahmet, IŞİD Saldırıları ve Osman Baliç'in Katili Ulusların Kendi Geleceklerini Tayin Hakkı ve Kürdler/Kürdistan Bitlis Anıları, 1960’lı Yıllarda Bitlis’de Yaşam Uluslararası Bitlis Sempozyumu Barzaniler Değinmeler İfade Özgürlüğü ve ABD Türk Siyasal Kültürü Üzerine… Birleşik Krallık, Fransa, Kürdler/Kürdistan Anti-Kürd Uluslar arası Nizam Kürd/Kürdistan incelemelerinde temel soru... Ulus İnşa Sürecinde Dilin Rolü Mustafa Barzani'yi sevgiyle anıyoruz Düşün Hayatında ve Edebiyatta Kurumlaşmalar Yakındoğu’nun İmhası,1915 Ermeni Soykırımı ve Hrant Dink’in Katledilmesi Resmi İdeolojinin Temel Özelliği Roboski – Goyiler Türk-İslam Sentezi ve Kürd Sorunu Kürdistan sorunu her şeyden önce duruş sorunudur Barış
x