Parlamento

Referandum, bağımsızlık gibi süreçlerin, Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ni, bu alanda yaşayan Kürdleri, giderek Ortadoğu’daki Yakındoğu’daki bütün Kürdleri çok yakından ilgilendirdiği, etkilediği açıktır. Kürdlerin, Kürdistan’ın geleceğini yakından ilgilendiren bu süreçte, Parlamentonun kapalı olması, bir işlevinin olmaması, dağıtılmış olması sağlıklı bir durum değildir.

İsmail Beşikci

19.10.2016, Çar | 16:26

Parlamento
Makaleyi Paylaş

Son iki-üç yıldır Güney Kürdistan’da referandum, bağımsızlık konuşuluyor. Başkan Mesut Barzani, Hewlêr’i ziyaret eden yabancı diplomatik temsilcilerle görüşmelerinde bu konuyu gündeme getiriyor. Başkan Mesut Barzani’nin, dış devletlere yaptığı resmi ziyaretlerde de, bu konuyu gündeme getirdiği biliniyor.

Ama, bu süre içinde, Kürdistan Parlamentosu’nun kapalı olması, Parlamento’nun bir işlevinin olmaması bu önemli süreçle çelişkili bir durum yaratıyor.

Referandumla, bağımsızlıkla ilgili açıklamaların Kürdistan Parlamentosu tarafından yapılmaması büyük bir eksikliktir.

Son Kürdistan Parlamentosu, 21 Eylül 2013 seçimleriyle teşekkül etmişti. Parlamento 12 Ekim 2015\'den beri işlevsizdir. Bu tarihte, Süleymaniye ve Halepçe’deki Kürdistan Demokrat Partisi bürolarının, Goran hareketine yakın militanlarca yakılması sürecinde, birkaç gün süreyle yoğun şiddet olayları yaşanmış, beş kişi de vefat emişti. KDP bürolarına saldırının temel nedeni ise, yolsuzluk, maaşların ödenmemesi gibi durumlardı.

Bu sırada, 111 kişilik Kürdistan Parlamentosu’nda, Kürdistan Demokrat Partisi 38, Goran Hareketi 24, Kürdistan Yurtseverler Birliği 18, Kürdistan İslami Birliği (Yekgirtu) 10, Irak Kürdistan’ı Müslüman Kardeşler Hareketi (Komel) 6 milletvekili ile temsil ediliyorlardı. Kürdistan Sosyalist Partisi, İslam Hareketi, Üçüncü Taraf, Hürriyet Listesi birer milletvekili ile temsil ediliyorlardı. Süryanilere beş, Türkmenlere beş, Ermenilere bir kontenjan ayrılmıştı.

Referandum, bağımsızlık gibi süreçlerin, Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ni, bu alanda yaşayan Kürdleri, giderek Ortadoğu’daki Yakındoğu’daki bütün Kürdleri çok yakından ilgilendirdiği, etkilediği açıktır. Kürdlerin, Kürdistan’ın geleceğini yakından ilgilendiren bu süreçte, Parlamentonun kapalı olması, bir işlevinin olmaması, dağıtılmış olması sağlıklı bir durum değildir.

Bu demokratik yaşam açısından büyük bir eksikliktir. Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin, Kürdistan Federe Devleti’nin, Ortadoğu’da bir demokrasi yarattığı, bu konuda önemli bir örnek teşkil ettiği, söylenir. Halbuki demokrasi’nin, ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü, hukukun üstünlüğü, üniversite özerkliği, çok partili siyasal hayat gibi temel koşullarının yanında, periyodik olarak yapılan genel seçimler, seçimler sonunda oluşan bir parlamento, belirli aralıklarla yapılan yerel seçimler de önemlidir.

İster parlamenter sistem olsun, ister başkanlık sistemi olsun Parlamento önemli bir kurumdur. Başkanlık sisteminde de başkanın kararları, ifade özgürlüğü, özgür eleştiri, basın özgürlüğü, bağımsız yargı gibi kurumlar yanında, parlamentonun denetimi de kaçınılmazdır. Kürdler, parlamentonun önemini ve gereğini elbette biliyorlar. Ama parlamentonun yaşama geçmesi de önemli.

Başkan Mesut Barzani’nin dış gezileri kanımızca başarılıdır. Bu dış temaslar sırasında Kürdistan Federe Devleti olumlu bir şekilde temsil edilmektedir. Mesut Barzani devlet başkanı gibi karşılanmaktadır. Fakat başkan Mesut Barzani’nin Eylül 2016 sonunda Bağdat’a yaptığı ziyaret, kanımca dış temaslar kadar başarılı değildir.

2005 Irak Anayasası’na göre Irak, federal bir devlet olarak kurulmuştur. Fakat, bu ziyaret, Irak’ın bunu sindirmediğini göstermiştir. Başbakan Ebadi ile Kürdistan Başkanı Mesut Barzani arasındaki görüşmelerde Irak bayrağı yanında Kürdistan Federe Devleti’nin bayrağının asılmaması, 2005 Anayasası’nın yarattığı anlayışa aykırı bir durumdur. Bu, Irak’ın merkezi bir devlet, Kürdistan’ın da Irak’ın bir vilayeti olarak algılandığını gösterir. Irak kendini nasıl algılarsa algılasın, Kürdistan Federe Devleti bütün kurumlarını yaşamak ve yaşatmak durumundadır. Dilerim bu görüşmede yapılan anlaşmalar çok daha önemlidir, yaşamsaldır.

Başkan Mesut Barzani’nin sözü edilen Bağdat ziyaretini geniş bir heyetle yaptığı söylenmektedir. Bu geniş heyette kimlerin yer aldığı konusundaki açıklamalar yeteri kadar bilgi vermiyor. Halbuki, bu tür ziyaretlerde, Kürdistan Demokrat Partisi’nin yanında, Kürdistan Yurtseverler Birliği, Goran Hareketi, Kürdistan İslami Birliği (Yekgirtu), Irak Kürdistan’ı Müslüman Kardeşler Hareketi (Komel), Kürdistan Sosyalist Partisi gibi temel kurumların birinci derecede yetkili unsurlarının katılması önemli olmalıdır.

Son 25-30 yılın, fiili kazanımlarına rağmen, Avrupa’nın, ABD’nin, AB’nin, olumlu Kürd/Kürdistan yaklaşımlarına rağmen, Kürdler/Kürdistan’ı müşterek olarak denetlemeye çalışan devletlerin, Kürdleri/Kürdistan’ı inkar imha hala anlayışı devam etmektedir.

Bu önemli süreçte, Kürdler, birbirlerine taviz vererek parçacı siyasetleri geride bırakıp Kürdistan’ın genel çıkarları konusunda birleşerek Kürdleri, Kürdistan’ı büyütmeye çalışmalıdır. Bu süreçte Başkan Mesut Barzani’ye büyük görev düşmektedir. Kürdistan Yurtseverler Birliği’ne, Goran Hareketi’ne, Kürdistan İslami Birliği\'ne (Yekgirtu), Kürdistan İslami Hareketi\'ne (Komel), Kürdistan Sosyalist Partisi’ne, öbür siyasal partilere, sivil toplum kuruluşlarına, Ekim 2015\'te dağıtılan parlamentonun başkanı Yusuf Muhammed’e büyük görev düşmektedir.

9534 kişi tarafından görüldü.
Son Güncellenme:12:47:30

İsmail Beşikci

Yazarın Önceki Yazıları

Newroz 2024 Akre Üç Kitap Hazro Beyleri Simurglar Mehmet Bayrak’ın Kürt Kimliği Mücadelesi Şeyh Said Direnişi İle İlgili İki Kitap Diyarbakır Kitap Fuarı 2023 Ermeni ve Rum Mallarının Türkleştirilmesi Ehmedê Xanî’nin Hatırası Üzerine Abdurrahman Önen-Erdnîgarîya Kurdistanê Kürtler ve Güller Cilt 3 ‘49’lar’, ‘55’ler’, ‘23’ler’ … 'Yaşamın Kıyısında' Behdinan, Barzan, Milli Lider Suyu Arayan Halklar Aşiretten Ulusallığa Doğru Kürtler(II) Suyu Arayan Halklar Aşiretten Ulusallığa Doğru Kürtler Yüzüncü Yılında Lozan Antlaşması Son Kız ‘Deniz’in Ütopyası’ Üzerine Rudaw TV Stockholm Kürd Sürgün Müzesi Üzerine Düşünceler Lozan Konferansı, Kürdler ve Kürdistan II Lozan Konferansı, Kürdler ve Kürdistan Diaspora Kürdleri Mele Mıstefa Barzani Ulusal Müzesi Rovîyê Xasûk Barzani ve Kürt Ulusal Özgürlük Hareketi III Kendi Kendini Yönetme Hakkı ‘Ayrılıkçı Yazılar’ Peywend Yayınları Duhok Üniversitesi’nin 30. Yılı Ahamenişlerden İran İslam Cumhuriyeti’ne II Kürtçülük Ahamenişlerden İran İslam Cumhuriyeti’ne Kürd Aydınları II Bedirhan Epözdemir’in Anıları Seyidlik-Şeriflik Kürdizade Ahmed Ramiz Medreseler-Üniversiteler Medya Kitabevi Birleşmiş Milletler ve Kürdler Mülteci Yaşamlar Öncü Bir Kürt Aydını 59 Yıl Sonra Şemdinli Kemalizm Ve Kürd Ulusal Sorunu III Ortadoğu Bir Ailenin Son 200 Yıllık Tarihi Tarih Okumaları, Kürdlerin Hikayesi Hewler’de, Soran’da ve Cambridge Koleji’nde Konferans Theodor Herzl Bize Ne Anlatıyor? Aforizmalar Son Yolcu Irkçılık Hakkında … Aydınlar Hakkında… Latife Fegan’ın Anıları Adil Yargılama/Yargılanma Mümkün mü? Kürd Aydınları İlim-Bilim Kürdçe Derslerinin Önemi Yaş 83…* Mezopotamya Uygarlığında Hakkari Kemalizm Ve Kürd Ulusal Sorunu - II Bediüzzaman’ın Hançeri Doğu-Güneydoğu Dernekleri Platformu* Destar Kitap-Kafe Kürdistan’ın Güney'ine Seyahat Kürd Tarihinin Yazılı Ana Kaynakları Bingöl-Van Gezi İzlenimleri Göbekli Tepe Hakkında… Güvenlik Munzur Çem’in Anıları Derve Cendere II Saatin İçindeki Sır Mehmet Öncü Kitapları Zarema, Yahudi Devleti Juli’nin Sesi ‘Ateşte Doğanlar’ Kadri Hoca… Kürt Hâkim Alevilik Üzerine II ‘Aleviler ve Sosyalistler’ Kitabı Üzerine Uygur Türkleri Başkanlık Seçimleri, ABD Üniversite Raporu OFra Bengio’nun Kürd Liderlere Eleştirisi Dr. Said Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde Maaş Sorunu… Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde PKK-Haşdi Şabi İşbirliği Ama Onlar Kardeştiler… Mustafa Suphi ‘Kürdistan Ortadoğu’nun Polonya’sıdır’ İSkan Tolun II Kürt Dil Hareketi (Harekata Zımanê Kurdî) II ‘Doğumun Ölümü’ Kürt Dil Hareketi (Hereketa Zimanê Kurdî) Kürdistan Bayrağı’nın ve KDP Binasının Yakılması Üzerine… Ermeniler, Kürdler, Azeriler Devrimci Doğu Kültür Ocakları Eylül 2020 Kürdler-Kürdistan Bir AİHM Başkanı Halepçe arşivlerinin yakılması ve KDP’ye saldırı Devran İskan Tolun Woodrow Wilson Harf Devrimi’nin Kürdler İçin Anlamı Mehmet Elbistan Kürtler, Şehir Şehirlileşme ‘Kürt Çalışmaları…’ Zini Gediği Katliamı Kürd Tarihini Kürdlerin Yazması… ‘Kürtlerin Kürt Olmama Hakkı’ II ’Kürtlerin Kürt Olmama Hakkı’ Değinmeler-2 Irkçılık Üzerine Seyid Ahmed Cebari Şengal, Afrin Mustafa Selîmî Kemalizm ve Kürd Ulusal Sorunu Orhan Kotan’ın Şiiri Leylan - II Kürt Meselesiyle İlgili Bir Projen Var mı? Leylan Xwebûn Orta Karadeniz’de Etnisite İlişkileri Alevilik Üzerine… Güvenli Bölge Duvarımızı Yapamadık… Doktor Said Alevilik ve Tarihi Bitlis ve Ahalisi 1916 Kürd Tehciri Bir Diplomatın Anıları Xızır Nasıl Ali Oldu? Kürd Tarihi Üzerine Gözlemler Adıyla Çağırmak Kürdistan’ın Güneyinde Soykırım Kürdlerin Tarihi Milliyetçilik Üzerine Hong Kong, Kürdistan ‘Kürtlerle Türkler’ Ortadoğu’da Devletlerin Kurulması Abdurrahman Qassemlu’nun Katledilmesinin 30. Yıldönümü Üniversitenin Bilim Anlayışında Temel Sorunlar Cumhuriyet, 19 Mayıs 2019 'Özgürlük İçin Sanat' Helsinki’de Sosyal Forum Teknoloji, Bilim, Eğitim Milletler Cemiyeti Döneminde Kürdler/Kürdistan Hewler - Duhok - Zaho Bir Tartışma Üzerine… Dönemin Romanları Eleştirilerin İzinde Rêya Heqîyê (Alevilik) ABD Ziyareti - IV ABD Ziyareti - III ABD Ziyareti - II ABD Ziyareti - I Berlin’de Dersim 37-38 Paneli Başur’da Siyaset Duhok-Hewlêr Gezisi Kürdçe Yasaklarının İşlevi ‘Aleviliğin Doğuşu’ II ‘Kimliksiz Çığlıklar’ Türkiye’de Adalet Arayışları 'Aleviliğin Doğuşu' Kürdlere Soykırım… Moskova’da Kürd Konferansı Cevat Geray’a Sevgi… Bilim Ahlakı Mahallenin Arkadaşları Selahattin Demirtaş’ın Şarkısı Canip Yıldırım Kütüphanesi Devşirmeler ve Devletsizler Dağ Kavmi - II Adaylar… Dağ Kavmi -I Geleceğini Belirleme Hakkı ve Kürdler Farhad Daftary, Şiilik Alevilik Şiizm ‘Türklük Sözleşmesi’ Timure Halil Hakkında … Düşmanlarını Sevindiren Bir Halk… Celal Talabani... Kürdler Zoru Başardı… Bağımsızlık... Güvenlik... Domino Etkisi Referandum-Bağımsızlık Tartışmaları Danimarka Seyahati Sekesûr’da Kürd-Alevi Soykırımı İnsanlık Araştırmaları Merkezi Fahriye Adsay’ın Eleştirileri Üzerine… Bir Kürd... İki Kürd... Üç Kürd Yezda... Ermeniler, Kürdler… Yeni Bir KDP Kurma Çalışmaları Hasta Adam Avustralya Gezisi Hayatımdan Kesitler Birey Toplum İlişkileri Peşmergelik Yüce Bir Değerdir Kaderine Küsmek Kürd Halkının, Kürdistan’ın Başı Sağolsun… Kürdistan’ın Hayırlı Evladı Doktor Said Suriyeli Mülteciler Milli Düşünce Sempozyumu Desmond Fernandes Kürtlerin Bulunduğu Ülkeler Bölünemez!... Kürtler Ne İstiyor? Eşkiya 28 Devlet Bağımsız Kürdistan’ı Tanımayacak... Devlet, İslam, Kürdler ve Darbe Pencinarîler II Pencinarîler I Azim... 'Afrika Edebiyatı' Üzerine… Yaresan (Ehl-i Hak) Rêya Heqîyê, Ezdan Zağros’un Ötesine… Süleymaniye Merkez Güvenlik Karargahı 'Peçar Tenkil Harekatı/1927' Üzerine Birkaç Söz İttifaklar Mahmut Yeşil’e Sevgi… Tunceli Kanunu, Getirdiği Esaslar ve Devletin Asimilasyon Planları Yakındoğu’nun İmhası ve Pontus Sorunu Keşiş’in Torunları Dersimli Ermeniler Anlıyorum Ama Konuşamıyorum 1128 Akademisyen Yaşar Kaya Alevilik... Elveda Güzel Vatanım Alevilerin Kitabı Uluslararası Barışı Kurma Çabaları, Kürdler/Kürdistan III Uluslararası Barışı Kurma Çabaları, Kürdler/Kürdistan II Uluslararası Barışı Kurma Çabaları, Kürdler/Kürdistan (I) Komkurd-An Nelson Mandela - Aziz Sancar Barış, Yüzleşme, Müzakere İBV Hewler Temsilciliği 558. Oturma Şengal’i Ziyaret Şengal TBMM Kürdlerde/Kürdistan’da Ana Sorun Özyönetim Üzerine... Norveç Seyahati Alaine Tuoraine’e Eleştiri Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde Yönetim Zaafları Güneşin Krallığı Keyakisar Barzani bir dönem daha görevde kalmalıdır Temel şart Kürdistan Ordusu! Girê Spî'nin Kurtarılması... Üniversitenin Ana Sorunu Mardin: Hüzünlü Kent Alevilik-Müslümanlık Osmanlılar ve Acemler Arasında Kürdler İslam’ın barış, huzur, adalet ve eşitlik anlayışı Kerbela’da son buldu Kürd Kültürü Neden Yağmalanıyor? Kürd Êzidîlerin Azizesi 'Begê' İki Olay Üzerine Düşünceler Barış ve Çözüm Süreci - III Eleştiriler Ev Jin û Mêrê bi Maskê Barış ve Çözüm Süreci - II Murat Bozlak’a sevgiler... Barış ve Çözüm Süreci… Rejim, İslamileşme, Kürdler/Kürdistan Alman Şarkiyatçı Dr. Friç Soykırımlar ve Devletsiz Halklar IŞİD’in Zuhuru Şeyh Ahmet, IŞİD Saldırıları ve Osman Baliç'in Katili Ulusların Kendi Geleceklerini Tayin Hakkı ve Kürdler/Kürdistan Bitlis Anıları, 1960’lı Yıllarda Bitlis’de Yaşam Uluslararası Bitlis Sempozyumu Barzaniler Değinmeler İfade Özgürlüğü ve ABD Türk Siyasal Kültürü Üzerine… Birleşik Krallık, Fransa, Kürdler/Kürdistan Anti-Kürd Uluslar arası Nizam Kürd/Kürdistan incelemelerinde temel soru... Ulus İnşa Sürecinde Dilin Rolü Mustafa Barzani'yi sevgiyle anıyoruz Düşün Hayatında ve Edebiyatta Kurumlaşmalar Yakındoğu’nun İmhası,1915 Ermeni Soykırımı ve Hrant Dink’in Katledilmesi Resmi İdeolojinin Temel Özelliği Roboski – Goyiler Türk-İslam Sentezi ve Kürd Sorunu Kürdistan sorunu her şeyden önce duruş sorunudur Barış
x