T.C Kürtçeyi yasaklamak için bütün devletlerin ikinci resmi dillerini yasakladı!

12 Eylül cuntacıları 1983 yılında çıkardıkları 2932 Sayılı Yasa ile devletlerin resmi birinci dilleri dışındaki herhangi bir dille düşünce açıklanması, yayılması ve yayınlanmasını yasakladılar.

Çetin Çeko

23.02.2021, Sal | 15:50

T.C Kürtçeyi yasaklamak için bütün devletlerin ikinci resmi dillerini yasakladı!
Makaleyi Paylaş

Yasak sekiz yıl sürdü.

Yasaklı diller arasında dönemin Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nden Rusça hariç Azerice, Gürcüce, Kazakça, Estonca, Letonca, Yugoslavya Federasyonu içinde Hırvatça, Boşnakça ve benzer yüzlerce ikinci resmi dil vardı.

Yasanın yürürlükte kaldığı sekiz yıl boyunca ne Azeriler ne Kazaklar ne Hırvatlar ne de Boşnaklar yasa hükümlerini çiğnemekten dolayı Türkiye’de yargılanmadılar. Yargılananların tümünü T.C vatandaşı Kürtler oluşturdu.

Bu yasayı formüle etmek için günlerce, haftalarca “entelektüel” mesai harcayan 12 Eylül Cuntası anayasa ve hukuk profesörlerinin kafalarındaki asli düşünce; diktatör Saddam Hüseyin’in Irak Anayasası’nda yer alan, ikinci resmi dil Kürtçeyi bir şekilde Türkiye siyasi sınırları içinde baypas etmekti.

Kürtçenin Irak’ın resmi dilleri arasında yer alması, Türkiye’de Kürtçe dilinde düşünce açıklanması ve yayın yapılmasının yolunu açıyordu. Sırf bu yüzden Kürtçeyi yasaklamak için yüzlerce devletin ikinci resmi dili Ankara’daki darbeci generaller tarafından yasaklandı.

Saddam'ın bütün vahşeti Güney Kürtleri üzerinde devam ettiği dönemde; Irak Anayasası’nda Kürtlerle ilgili kısmi haklar ve gerçek olmayan otonomi bile, kendi Kürt sorunundan dolayı, Türkiye için kabul edilmez örnekler oluşturuyordu.

Bu emsali görünmez kılmanın yolu, ulusal hukuk yoluyla uluslararası hukuku ve kuralları ortadan kaldırmakla yapıldı.

Sonuçta 2932 Sayılı Yasa ile Türkiye’de Kürtçe, özel hayatta bile yasaklandı.

Facebook hesabımda 21 Şubat Dünya Ana Dil Günü vesilesiyle paylaştığım bu bilgiye Sayın Hüseyin Turhallı şu notu düştü.

“Ve bu yasayı Saliha Şener ilga etti. Diyarbakır Belediye seçimlerinde SHP'li Turgut Atalay'ın seçim çalışmalarında Kürdçe konuşan Saliha Şener'e 2932 Sayılı Yasaya göre bir yıl ceza verilmişti. Bu durum hem uluslararası alanda hem de TBMM'de büyük tartışmalara neden olmuştu. Turgut Özal son noktayı koydu. ‘Bu utanç yasası ilga edilecek’ dedi ve ilga edildi......”

Turhallı’nın da ifade ettiği gibi Özal döneminde 1991 yılında çıkartılan Terörle Mücadele Kanunu'na konan bir hüküm ile 2932 sayılı yasa tümüyle yürürlükten kaldırıldı. Şu an yasalara göre Türkiye’de yasaklı bir dil “yok”!

Ama her şeyi bilen devletin bilemediği tek şey, kendi parlamentosunda zaman zaman bilinmeyen bir dille konuşulması ve meclis tutanaklarına nokta nokta geçilmesi.

TBMM’de “bilinmeyen dil” diye tutanaklara geçen dil, devletin kendi vatandaşı Kürtleri bir yana koyalım, Irak anayasasında yer alan ve uluslararası resmi statüsü olan Kürtçedir.

Hele birçok ulusun alfabesinde yer alan “W, X, Q, Δ harflerinin Kürtçeden dolayı başlarına gelenler mizah, zekâ ve siyaset ilişkisi bakımından faciadır.

“Türkler ile Kürtleri birbirinden ayıran en önemli fark ne dinleri ne de renkleridir. DİLLERİDİR!

Kürtçenin resmi dil olması için Kürt siyasi parti ve sivil toplum kuruluşlarının 21 Şubat Ana Dil Günü vesilesiyle başlatmış oldukları ortak imza kampanyası bu açıdan anlamlı ve mühimdir.

Kürtçeyi resmi dil kabul ettirme mücadelesi, Kürtlerin statü elde etmelerinin önünü açacak en önemli atılımlardan biri olabilir.

Twitter: @cetin_ceko

7541 kişi tarafından görüldü.
Son Güncellenme:14:46:30

Çetin Çeko

Yazarın Önceki Yazıları

KDP’nin Seçim Boykotu ve Irak Federal Kurumlarından Çekilme Olasılığı ABD’nin Irak’ı Terk Etmesi Durumunda Kürdistan’ın Ödeyeceği Bedel! KDP merkezinin bulunduğu Pirmam'a saldırı ne anlama geliyor? Irak Vilayet Seçimleri; Kürdistanlı güçler birlik olmazsa 'tartışmalı' bölgeler geri alınamaz! Jerusalem Post: ABD, PJAK’ı ‘terör’ listesinden çıkarmalı Peşmerge’nin ordulaşmasında fırsatlar ve engeller Macron'un Korsika’ya 'tam özerklik' vaadi Kürtler için neden önemli? ABD, Peşmerge'ye yardımı keseriz uyarısında bulundu! Kürdistan petrolünün Bağdat’ın kontrolüne geçmesinden Batı sorumludur! Gazeteci ve yazar Abit Gürses Stockholm’de anıldı 14 Mayıs seçimleri Kürt karşıtlığı üzerine kurgulandı! Güney Kürdistan’da seçimler neden zamanında yapılmıyor? HDP, savunduğu yanlış ve şaşı tarih anlayışıyla yüzleşmelidir. Olası yeni iktidarın Kürt sorununa bakışı, Güney ve Rojava Kürdistanı’na yaklaşımı 'Demokrasi' treninin son vagonu Kürtler! HDP ve 'Kürdistan seçim ittifakı' Roboski saldırısı istihbaratını ABD verdi, Türk F16’ları da vurdu! KYB, Erbil’de üst düzey terörle mücadele görevlisini öldürmekle suçlanıyor! Doğu Kürdistan ve İran’dan çıkaracağımız dersler Kürdistan tarihi, fırsatları yakalamanın ardından kaybetmenin tarihi olmamalıdır! Olası Ankara-Şam yakınlaşmasında Rojava Kürtleri kazanımlarını nasıl koruyabilir? İsveç ve Finlandiya’nın olası NATO üyeliğine sadece Kürt penceresinden bakmak yeterli mi? Erdoğan, NATO krizi ile Kürt sorununu uluslararası platforma taşıdı Abit Gürses’in anısına! Güney Kürdistan doğalgaz projesi yeni bir müzakere süreci başlatır mı? Biden, KDP ve KYB’yi uyardı! Güney Kürdistan’da ifade ve basın özgürlüğü ihlalleri Dava adamı Şerafettin Kaya Bağdat, Kürdistan’ın federal statüsünü sorguluyor Çin, Kürt dosyasını açtı! Türkiye-İsrail yakınlaşması Kudüs’ün Kürt siyasetini nasıl etkiler Türkiye'nin ABD ve Rusya’ya Kobani rüşveti Bir sessizlik tarihi: Mele Mustafa Barzani’nin İsrail ziyaretleri Dünya’nın ilk kadın hahamı Kürdistanlı Osnat Barzani Batı, Güney Kürdistan’ın demokrasi notunu düşürdü! Geçmişle yüzleşmek, tartışma kültürü ve üslubu üzerine Kürdistan petrolünü dünyaya pazarlayan Pakistanlı Murtaza Lakhani 'Kürt Hâkim' kurşunla değil, iğneyle katledildi! ABD, Taliban ile olası barışı, Kürt sorununda Türkiye’ye emsal mi gösterecek? Güney Kürdistan’da yolsuzluk ve kayıt dışı ekonomi! İsrail’in Rojava Kürdistanı siyaseti İbrahim Barış Anlaşması ve Kürdistan'a etkisi Rusya’nın Kürt kartı, kimin lehine kimin aleyhine? Rusya, S-400 alımı karşılığında Afrin'i Türkiye’ye mi verdi? KDP ve PKK düşmanlığı kime ne kazandırır? Rojava Kürtleri; birlikte başarıp tarih yazabilecekler mi? PYD-ENKS Anlaşmazlığında KDP-KYB Barış Süreci TC’nin Kürt ‘Afları’ Xelîl Ağa, İsmail Beşikçi, Fikret Otyam ve Can Yücel Erdoğan, Enver Paşa ve İttihat Terakki’nin ayak izinden gidiyor ABD, İran, Irak üçgeninde Kürtler Irak’ı Bu Kez Kürtler Değil, Araplar Parçalayabilir Erdoğan’ın Kobani planı Rojava Kürtleri, hem aranan hem de terk edilen aktör oldular 'Barış Koridoru' yazılır, işgal okunur Seçimin bir diğer kaybedeni Öcalan oldu! Olası Basra federasyonu ve Kürdistan’a etkisi Yabancı Gözüyle 'Kürdistanilik' Türkiye modeli güvenli bölge: Kuzuyu kurda emanet etmek ABD’nin Suriye siyasetinde Kürtler ve Türkiye Suriye, siyasi süreç ve Kürtlerin temsili Kürt seçmen davranışı ve 24 Haziran Geçmişi Hatırlamak Kurtuluşun Sırrıdır! Türkiye, Afrin’i almak değil, Diyarbakır'ı kaybetmekten korkuyor! Kürdistan için yeni bir nefes: Rusya! Kürdistan’a yaptırımlar bağımsızlık sürecini hızlandırabilir Referandum ve Kerkük travması Kürdistan’a yaptırımlar Erdoğan’ı iktidardan edebilir Bağdat ikinci kez Kürtlerden kaçıyor Güney Kürdistan bağımsızlık referandumu ve sonrası Federalizmi Irak’a Kürtler getirdi Uluslararası toplum ve Kürtler Kürtlerin sistemi etkileme ve kilitleme gücü Güney ve Kuzey’de ‘Kürdistani’ kavramı Güney Kürdistan Bağımsızlık Referandumu ve Olasılıklar AKP ve KDP Kürtlerde ‘Hayır’ ve ‘Boykot’ Güney Kürdistan’ın bağımsızlığında iki örnek Türkiye’nin YPG ile dolaylı ateşkesi Kürtlerin Seçilmişleri Mebus Değil Mahpus Uluslararası toplum, müttefiklerinin Kürt kamburunu taşımak istemiyor Türkiye, Kürtler için yaptığı kafesin mahkûmu Türkiye’de darbe geleneğinin tarihsel kodları Rusya’nın 'Türkiye, IŞİD'i destekliyor' iddiası ne olacak? HDP, 23 Nisan 1920’yi savunacağına hesaplaşmalıdır AKP medyası Gülen Cemaati’nin asılsız bilgilerini Kürt sivil kurumlarına karşı kullanıyor Sri Lanka-Türkiye, Tamil Kaplanları-PKK benzerlikler ve farklılıklar Kürt sorunu ekseninde Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Demokratik özerklik neden kalıcı çözüm olamaz?
x